උබුන්ටු නම් එපා...

අනේ මන්ද මගේ පොස්ට් එන්න එන්න මිනිස්සුන්ට තේරෙන්නේ නැතුව යයි කියලත් බය හිතෙනවා. මේ ටිකේම ලිව්වේ තාක්ෂණික දේවල්. ඊලග පොස්ට් එකේ වත් කාට හරි බනින්න ඕන.

කොහොම හරි කලින් පොස්ට් එකේ දැම්මේ උබුන්ටු ලිනක්ස් වලට සිංහල දා ගන්න විදිය. අද ලියන්නේ ඇයි මම උබුන්ටු පාවිච්චි නොකරන්නේ කියල. කලින් පොස්ට් එකේ කිව්වා වගේම මට තියෙන ලිනක්ස් අමාරුව නිසා දවස ගානේ මම os  මාරු කරනවා. දැන් ඒක අඩු වෙලා. එක එක ඒවා පාවිච්චි කරලා අන්තිමට උබුන්ටුම ආයිත් දාගෙන සතියක් ගියේ නෑ ගලවලා දාල  මින්ට් ලිනක්ස් දාගත්තා.

ඇයි එහෙම කලේ කියල කියනවා නම්, 

1. මට operating system  එකක ලස්සනත් ඕනා වැඩ කිඩත් ඕනා. වැඩ තියෙන ඒවයේ ලස්සන නෑ ලස්සන තියෙන ඒ්වයේ වැඩ නෑ. උබුන්ටු දා ගත්තේ ඒකේ පෙනුම ලස්සන සහ පහසු නිසා. දගලලා දඟලල සිංහල පේන විදියත් යන්තම් හදා ගත්තා. ඒත් ටික දවසක් යද්දී තේරුණා සිංහල විතරක් නෙවෙයි ඉංග්‍රීසිත් බලන්න අමාරුයි කියලා. ඇහැට හරි අමාරුයි. ඉංග්‍රීසි නේ වැඩියෙන් බලන්නේ. සිංහල පාවිච්චි වෙන්නේ බ්ලොග් එක ලියන්න විතරයි.

2. ටික දවසක් යද්දී මට තේරුණා පිරිසිදු ලිනක්ස් වල experience  එක උබුන්ටු වලින් එන්නේ නෑ කියල. 

3. අනවශ්‍ය වල් පල් services විශාල ගානක් නිකන් run  වෙනවා. ඒ නිසා  හෙන resources  ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වෙනවා. නිකන් machine  එක රත් කරන්නේ මොකටද?

4. ලිනක්ස් වල පදනම open source උනාට උබුන්ටු යන පාර windows  යන පාරම තමයි කියල මට එකේ app store එක බැලුවම හිතෙන්න ගත්ත. මීට කලින් උබුන්ටුලා app  store  එකට amazon ඇඩ් දාන්න ගිහින් නා ගත්ත. දැන් snap store   කියල එකක් දාගෙන. ඒකේ තියෙන්නේ opan  source  ඒවාට වඩා proprietary ඒවා.   

5. අනිත් ඩිස්ට්‍රො වගේ නෙවෙයි customization කරන්න හරියට දඟලන්න ඕනා. අපි දෙන්නේ මෙච්චරයි, එක්කෝ ඉඳපන් නැත්නම් පල කියන්න වගේ තමයි ඒක හදලා තියෙන්නේ. හරියට අපල් වගේ.

මින්ට් ලිනක්ස් දාගත්තම මට ආයිත් හරි සැහැල්ලුවක් දැනුන. නිකන් කාලේකට පස්සේ ගමේ ගියාම එනවා වගේ. ඔක්කොම හුරු පුරුදු දේවල් හරිම ලේසියෙන් එහේ මෙහේ යන්න පුළුවන්. දන්න අඳුරන දේවල් තියෙන්නේ. ඒ සතුටට තමයි එකෙන්ම මේ පොස්ට් එක ලිව්වේ. මම හිතන්නේ මම ආයේ නම් උබුන්ටු දාන එකක් නෑ එච්චරට එපා උනා.

ඇත්තටම මින්ට් කියන්නෙත් උබුන්ටු එකේ කොපියක් තමයි. මම හිතන් ඉන්නේ ටික දවසක් ගිහින් තව මේක ඇගට අල්ලලා ගියාම arch linux  හරි debian  එකක් හරි දාගන්නවා කියලා. 

වෙන ලිනක්ස් පාවිච්චි කරලා උබුන්ටු වලට ආවම නිකන් සාංකාවක් වගේ එනවා. සිස්ටම් එක බරයි කියල තේරෙනවා.  ඒත් කැපුවත් උබුන්ටු කියන අය ඉන්නවා. die hard fans. ඒ වගේම සමාජ මාධ්‍ය වල (youtube) උබුන්ටු වලට පලු යන්න බනින අය ඉන්නවා. සමහරු කියන්නේ මේ විදියට මිනිස්සු දම්මල බනින්නේ උබුන්ටු හොද operating  සිස්ටම් එකක් විදියට ජනප්‍රිය වෙන එක නවත්වන්න ඇපල් සහ මයික්‍රොසොෆ්ට් සමාගම් වල යටි කූට්ටු වැඩ කියල. හැබැයි distrowach වලට අනුව නම් මේ ටිකේම උබුන්ටු ඉන්නේ පහලින්. 

කොහොමත් ලිනක්ස් ලෝකේ ඩිස්ට්‍රො පාවිච්චි කරන අය අතර එක මතයක් නෑ. ඒකට හේතුව එක එක ඩිස්ට්‍රො ඒවා එක එක අයගේ අවශ්‍යතාවයට හදලා තියෙන්නේ. ලිනක්ස් කියන්නේ වෙනම උප සංස්කෘතියක්. Open source, privacy , free software වගේ දේවල් උඩ මේ සංස්කෘතිය හැදිලා තියෙන්නේ. මොකද මේ linux කියන්නේ microsoft සහ apple වලටත් අභියෝග කරන සමාජය තුළින්ම හැදුන විප්ලවයක්. ඒකයි කිසිම වෛරස් එකකට මේකට attack කරන්න බැරි. නමුත් මේ සංස්කෘතිය තුළින්ම ඉපදිලා හැදිලා වැඩිලා ඒකට විරුද්ධව, එරෙහිව උබුන්ටු ගමනක් යනවා වගේ. තව දුරටත් එහෙම ගියොත් නම් මේකට වැඩි ආයුෂ නැති වෙයි.