Thursday, June 18, 2020

උබුන්ටු වල සිංහල පේනවා අවුල්ද?




මට කොහොමත් linux අමාරුව තියෙනවා කියලා දන්නෝ දනිති. පහුගිය ටිකේම කලේ එක එක ජාතියේ linux distributions ඩවුන්ලෝඩ් කර කර බලන එක. මට ඕන උනේ සදහටම බාවිතා කරන්න හොදම එකක් තෝරා ගන්න. linux expert නොවුනට අන්තිමේ දී මට පරම සත්‍ය අවබෝධ උනා. ඒ කියන්නේ ඔක්කොම ජාති එකයි. 

Debian, Ubuntu , Lubuntu, Kubuntu, Mint, Zorin, Popos, Elementary os , Manjaro, Redhat,  Knopix, Puppy linux, Fedora.. 

එකී මෙකී නොකී ඔක්කොම මම අත්හදා බැලුවා. පාඩුවක් උනේ නෑ. කවුරු හරි මුලින් කිව්වා නම් මචන් ඔක්කොම linux os එකම තමයි කිව්වා නම් මම පිළිගන්නේ නෑ. ඒත් install කරලා කරලා වරු ගණන් චාටර් වෙලා අවුල් ගිහිල්ලා ගුග්ල කරලා උත්තර හොයලා ගත්ත අත්දැකීමෙන් අන්තිමේ මම ඒක තේරුම් ගත්තා. ගින්දරට අත පිච්චෙනකන් පොඩි එවුන්ට ගින්දර එහෙම අල්ලන්න එපා කිව්වට අහන්නේ නැහැනේ. අන්න ඒ වගේ.

වෙනස තියෙන්නේ බාවිතා කරන package සහ desktop  environment  එක වෙනස් වෙන එක විතරයි. ලිනක්ස් කර්නල් එක වෙනසක් නෑ. Windows වගේ නෙවෙයි ලිනක්ස් වලදී අපිට කැමති distribution එකක් අරන් අපිට ඕන විදියට අපේ os එකක් හදාගන්න පුළුවන්. නිදහස් මෘදුකාංගයක් නිසා මේක ඇතුලේ යකා නටන්න පුළුවන්. 

මේ කියන්න යන්නේ මගේ ගොන් කමක් තේරුම් ගන්න මට සෑහෙන කාලයක් ගිය විදිය ගැන සහ ඒ ගොන් කම තව කෙනෙක් කරන්න කලින් එකෙන් බේරාගෙන වේලාව ඉතුරු කරලා දෙන්න

මම මුලින් පාවිච්චි කාලේ උබුන්ටු. ආධුනික කෙනෙක් ගේ මුල්ම තේරීම උබුන්ටු හරි මින්ට් හරි තමයි. ටිකක් පරිණත වෙනකොට හිතෙන්න ගන්නවා නිදහස මදි කියලා. ඔන්න එතකොට අපිට ඕන වෙනවා දරුණු ගණයේ OS. අමු අමුවේ ගහන ඒව Arch ලිනක්ස් වගේ ඒව. 

කොහොම හරි Ubuntu දාපු ගමන් මම අයින් කළා. වෙන හේතුවක් නිසා නෙවෙයි ඒ දවස් වල මම දන්නේ නෑ සිංහල ෆොන්ට් පේන විදිය වෙනස් කරන්න පුළුවන් කියලා. උබුන්ටු වල සිංහල පේන්නේ වස කැත විදියට. ඇස් දෙකට හරි අමාරුයි. කියවන්න ආස හිතෙන්නේ නෑ.



දන්නේ නැති කමට මම වෙන වෙන ඒව install කර කර බැලුවා. අන්තිමේදී මට සෙට් උනා Manjaro linux එක. සිංහල නිකන් මුතු ඇට වගේ ලස්සනට පේනවා. පට්ට ලස්සනයි KDE කියන ඩෙස්ක්ටොප් එක නිසා. හැබයි ඒකෙත් කොස්සක් තියෙනවා. වැඩිය software නෑ. official ඒවා direct ගන්න නෑ. වෙන කෙනෙක් redistribute කරපු එකක් තමා ගන්න ඕන. නැත්නම් source code එකම ගන්න ඕන.මට ඕක වැඩිය ෂුවර් නෑ. ගූගල් ක්‍රෝම් උනත් support නෑ. (ලිනක්ස් දන්න එකෙක් මේක කියවලා කියයි ඇයි chromium තියෙන්නේ කියලා. නෑ.. බෑ.. මට ගූගල් ක්‍රෝම් ම තමයි ඕන. )  

අමාරුවෙන් වැඩ කරන්න ඕන නැහැනේ කියලා තව තව ඒව බැලුවා. ඔන්න යන්තම් කුබුන්ටු ඒ කියන්නේ උබුන්ටු එකේම වෙන flavour එකක් සෙට් උනා. 

Kubuntu තමයි වැඩිම කල් මම පාවිච්චි කරපු එක. ඔන්න ඔහොම ටික දවසක් යද්දි දැන් පොඩ්ඩ පොඩ්ඩ linux වල වැඩ දානකොට තමයි මට තේරුනේ මේ os වල එන built in font එකක් නිසා තමයි මේ සිංහල කැතට පේන්නේ කියලා. මේක ගැන හොයලා හොයලා හොයලා අන්තීමේ යන්තං විසදුමක් හොයා ගත්තා. 

එහෙනම් වැඩේට බහිමු.

1. මුලින් මේ සයිට් එකෙන් Noto sans sinhala  ෆොන්ට්ස් ඩවුන්ලෝඩ් කරගන්න. sinhala  කියල සර්ච් කරාම ඇති. 


zip ෆෝල්ඩර් එකක් විදියට තමයි ඩවුන්ලෝඩ් වෙන්නේ. ඒක එහෙම තියන්න. 

2. දැන් Terminal එක Open කරලා, මේ Command එක ගහන්න

fc-list :lang=si

එතකොට මෙහෙම එකක් එයි

මේ කියන්නේ සිංහල ෆොන්ට්ස් දෙකක් තියෙනවා මගේ විදියට නම් ඔයාලට ඊට වඩා එන්න පුළුවන්.

3. ඒ එකින් එක අරගෙන delete  කරන්න. එහෙම නැත්නම් මගේ තියෙන විදියට නම් FreeSerif.ttf සහ lklug.ttf  කියන ෆොන්ට් අයින්  කරන්න ඕන  නම් 

sudo rm /usr/share/fonts/truetype/freefont/FreeSerif.ttf

sudo rm /usr/share/fonts/truetype/Sinhala/lklug.ttf

කියල ගැහුවම හරි. මෙහෙම ඔක්කොම තියෙන ෆොන්ට්ස් අයින් කරලා දාන්න. 
ඔක්කොම හරිද බලන්න ඕනා නම් 
fc-list :lang=si  
මේ කමාන්ඩ් එක ආයිත්  ගැහුවම මුකුත් එන්න බෑ

4. දැන් ගිහින් බලන්න font  manager  කියල ඇප්  එකක් තියෙනවද කියල.  තියෙනවා නම් ඕපන්  කර ගන්න නැත්නම් install  කරගන්න.

5. දැන් + එක ක්ලික් කරන්න 



6. යන්න අපි ඩවුන්ලෝඩ් කරගත්ත ෆොන්ට් zip ෆයිල් දෙකට. දෙක වෙන වෙනම සිලෙක්ට් කරන්න.  දැන් මෙහෙම පෙන්න ඕන. 



7. දැන් ගිහින් වෙබ් බ්‍රව්සර් එක ඕපන් නම් ක්ලෝස් කරලා ආයිත් ඕපන් කරලා සිංහල සයිට් එකකට ගිහින් බලන්න.


මේ වගේ අකුරු රවුම් වෙලා ලස්සනට එයි. 


ඔන්න ඔහොම ඕනෑම linux  OS  එකකට ලස්සනට සිංහල පෙන්න හදා ගන්න පුළුවන්. මේක මමත් ඉගෙන ගත්තේ පහල තියෙන සයිට් වලින් .මේ බ්ලොග් දෙකම රසවත් විදියට පැහැදිලි කරනවා සිංහල ලස්සනට පෙන්නන විදිය.  මේ බ්ලොග් දෙකම දැන් පරණයි. ඒ නිසා කතාව මගේ අත්දැකීම් එක්ක අලුතින් ලියන්න ඕනා කියලා මම හිතුවා. 





No comments: